Natuurlijke ventilatie is een traditionele en veelgebruikte methode van luchtverversing waarbij frisse buitenlucht een gebouw binnenkomt zonder dat daarvoor mechanische hulpmiddelen worden ingezet. De luchtstroom ontstaat door natuurlijke factoren zoals winddruk, temperatuurverschillen en het openen van ramen, deuren of ventilatieroosters. Door deze natuurlijke krachten kan vervuilde binnenlucht worden afgevoerd en frisse lucht worden toegevoerd. Deze methode wordt al eeuwen toegepast en vormt nog steeds een eenvoudige en doeltreffende manier om ruimtes te voorzien van gezonde lucht.
Een belangrijk voordeel van natuurlijke ventilatie is dat het volledig energiezuinig is, omdat er geen gebruik wordt gemaakt van elektrische ventilatoren of andere mechanische installaties. Dit maakt het systeem onderhoudsarm en goedkoop in gebruik. Daarnaast draagt natuurlijke ventilatie bij aan een gezond en aangenaam binnenklimaat door continu zuurstofrijke lucht binnen te laten en vervuilde of vochtige lucht naar buiten af te voeren. Dit helpt om problemen zoals schimmelvorming, allergieën of muffe luchtjes te voorkomen en bevordert het welzijn van de bewoners of gebruikers van een gebouw.
Tegelijkertijd zijn er ook enkele beperkingen verbonden aan natuurlijke ventilatie. De werking is sterk afhankelijk van weersomstandigheden en de bereidheid om ramen of roosters te openen. Hierdoor kan er minder controle zijn over de luchtstroom, wat leidt tot warmteverlies in de winter of onvoldoende verkoeling tijdens warme zomerdagen. Bovendien kan het openzetten van ramen geluidsoverlast of ongewenste insecten met zich meebrengen. Voor een optimaal en stabiel resultaat wordt natuurlijke ventilatie daarom vaak gecombineerd met mechanische ventilatie of balansventilatie. Zo kan men profiteren van de voordelen van frisse buitenlucht, terwijl de nadelen zoals warmteverlies en beperkte controle worden geminimaliseerd.
